Opis działań kontrolnych przeprowadzanych na podstawie art. 22a, art. 25d ust. 1 lub art. 26a ust. 10 ustawy o rehabilitacji - PFRON

Prezes Zarządu Funduszu w zakresie przewidzianym ustawą o rehabilitacji, sprawuje kontrolę nad prawidłowością:

1. realizacji przepisu art. 22 ustawy o rehabilitacji, określającego warunki i zasady obniżenia wpłat na Fundusz;
2. refundacji składek na ubezpieczenia społeczne;
3. wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych oraz danych w dokumentach składanych do Funduszu przez pracodawcę.

Podstawa prawna

Kontrole prowadzone są zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie trybu i sposobu przeprowadzania kontroli przez organy upoważnione do kontroli na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 29) wydanym na podstawie art. 34 ust. 9 ustawy o rehabilitacji.

Podmioty podlegające czynnościom kontrolnym

1. Sprzedający lub nabywca określony w art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji w zakresie prawidłowości realizacji przepisu art. 22 ustawy o rehabilitacji.
2. Wnioskodawca w zakresie refundacji składek na ubezpieczenia społeczne opisanych w art. 25austawy o rehabilitacji.
3. Pracodawca w zakresie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego przysługującego ze środków Funduszu zgodnie z art. 26a – 26c ustawy o rehabilitacji oraz danych w dokumentach składanych do Funduszu przez pracodawcę.

Cel kontroli

Celem kontroli jest zbadanie stanu faktycznego i prawnego w zakresie spełniania przez podmiot kontrolowany warunków jego dotyczących, określonych w ustawie o rehabilitacji, a w odniesieniu do beneficjentów Funduszu także w zakresie zgodności kwot otrzymanej pomocy ze środków Funduszu z przepisami prawa.

Postępowanie kontrolne

1. Kontrolę przeprowadza się na podstawie pisemnego upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. W trakcie przeprowadzania kontroli Prezes Zarządu PFRON, w uzasadnionych przypadkach, może zmienić zakres, miejsce i termin kontroli, wydając nowe upoważnienie.
2. Kontrola jest przeprowadzana:
   • w siedzibie podmiotu kontrolowanego lub miejscu prowadzenia działalności przez podmiot kontrolowany, w dniach i godzinach jego pracy;
   • w uzasadnionych okolicznościach kontrola może być przeprowadzona poza godzinami pracy podmiotu kontrolowanego lub w dni wolne od pracy;
   • w miejscu i godzinach świadczenia pracy przez pracowników podmiotu kontrolowanego, w obecności kierownika tego podmiotu;
   • w siedzibie organu upoważnionego do kontroli.
3. Kontrola może być przeprowadzona jako:
   • kompleksowa – obejmująca całokształt działań podmiotu kontrolowanego w zakresie realizacji zadań określonych w ustawie;
   • problemowa – obejmująca sprawdzenie realizacji wybranego zadania lub grupy zadań realizowanych przez podmiot kontrolowany;
   • sprawdzająca – której celem jest stwierdzenie wykonania zaleceń pokontrolnych;
   • doraźna – której celem jest zbadanie prawidłowości działania podmiotu kontrolowanego w zakresie określonego zagadnienia wynikającego ze skargi, wniosku lub informacji pochodzących ze środków komunikacji społecznej.
4. Kierownik podmiotu kontrolowanego na co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem kontroli kompleksowej lub problemowej musi zostać zawiadamiany na piśmie
   lub w formie dokumentu elektronicznego o miejscu, zakresie i terminie kontroli.
5. Przed przystąpieniem do kontroli kontrolujący okazują kierownikowi podmiotu kontrolowanego:
   • upoważnienie zawierające: oznaczenie organu upoważnionego do kontroli, numer
     i datę wydania upoważnienia; imiona i nazwiska oraz numery dokumentów potwierdzających tożsamość kontrolujących; imię i nazwisko kierownika zespołu, powołanie podstawy prawnej kontroli, nazwę i adres podmiotu kontrolowanego, zakres kontroli, miejsce i termin przeprowadzenia kontroli, w przypadku uzasadnionym zakresem kontroli – wskazanie jednostek organizacyjnych podmiotu kontrolowanego objętych kontrolą;
   • dokumenty potwierdzające tożsamość;
   • upoważnienia do przetwarzania danych osobowych.
6. W przypadku korzystania podczas kontroli z pomocy biegłego, podjęcie przez biegłego zleconych mu czynności w siedzibie podmiotu kontrolowanego następuje
   po zawiadomieniu kierownika podmiotu kontrolowanego.
7. Kierownik podmiotu kontrolowanego:
   • może w formie pisemnej wyznaczyć osobę fizyczną, która będzie go reprezentowała w zakresie kontroli;
   • wystąpić do Prezesa Zarządu PFRON o wyłączenie kontrolującego z kontroli, jeżeli wszczęto wobec niego postępowanie karne o przestępstwo ścigane z urzędu
     lub stwierdzono przyczyny mogące wpłynąć na jego bezstronność, w szczególności jeżeli w ciągu 2 lat przed otrzymaniem upoważnienia był przedstawicielem
     lub pracownikiem podmiotu kontrolowanego;
   • zapewnia kontrolującym oraz biegłym upoważnionym do udziału w kontroli warunki i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli, w szczególności zapewnia: swobodny wstęp i poruszanie się po terenie podmiotu kontrolowanego, w miarę możliwości, samodzielne zamykane pomieszczenie, jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia kontroli, wydzielone miejsce do przechowywania dokumentów i zabezpieczonych przedmiotów;
   • w przypadku, gdy dokumentacja dotycząca działalności podmiotu kontrolowanego jest prowadzona lub przechowywana poza siedzibą podmiotu kontrolowanego,
     na żądanie kontrolującego zapewnia dostęp do tej dokumentacji w swojej siedzibie albo w miejscu jej prowadzenia lub przechowywania;
   • potwierdza za zgodność z oryginałem sporządzone kopie dokumentów i wydruków.
8. W czasie trwania kontroli kontrolujący:
   • dokonują ustaleń stanu faktycznego na podstawie zebranych w toku kontroli dowodów, które przechowuje się w sposób uniemożliwiający dostęp do nichbez zgody kontrolujących;
   • badają dokumenty;
   • żądają udzielenia zeznań i wyjaśnień w wyznaczonym terminie oraz przyjmują zeznania i wyjaśnienia;
   • przeprowadzają oględziny.
9. Wyniki przeprowadzonej kontroli kontrolujący przedstawiają w protokole kontroli (sporządzonym w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach – po jednym dla podmiotu kontrolowanego i dla kontrolujących), który zawiera opis stanu faktycznego stwierdzonego w toku kontroli, w tym opis ustalonych nieprawidłowości lub naruszeń prawa. Jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości lub naruszeń prawa, w protokole kontroli dokonuje się odpowiedniej adnotacji.
10. Protokół kontroli i każdą stronę protokołu podpisują kontrolujący i kierownik podmiotu kontrolowanego.
11. Kierownik podmiotu kontrolowanego może:
    • zgłosić, przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowane zastrzeżenia
      co do ustaleń zawartych w protokole. Zastrzeżenia zgłasza się na piśmie w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli. W razie zgłoszenia zastrzeżeń kontrolujący dokonują ich analizy i, w miarę potrzeby, podejmują dodatkowe czynności kontrolne, a w przypadku stwierdzenia zasadności zastrzeżeń – zmieniają lub uzupełniają odpowiednią część protokołu kontroli. W razie nieuwzględnienia zastrzeżeń w całości lub w części, kontrolujący przekazują na piśmie swoje stanowisko zgłaszającemu zastrzeżenia;
    • odmówić podpisania protokołu kontroli. O odmowie podpisania protokołu kontroli kontrolujący zamieszczają wzmiankę w protokole. Odmowa podpisania protokołu kontroli przez kierownika podmiotu kontrolowanego nie stanowi przeszkody
      do podpisania protokołu przez kontrolujących i realizacji ustaleń kontroli.
12. Po podpisaniu protokołu kontroli nie dokonuje się w nim poprawek z wyjątkiem oczywistych omyłek pisarskich: kontrolujący prostują je parafując sprostowania.
13. W przypadku stwierdzenia w wyniku kontroli nieprawidłowości lub naruszeń prawa w zakresie przedmiotu kontroli, niezwłocznie po podpisaniu protokołu kontroli, sporządzane jest wystąpienie pokontrolne, które przekazuje się kierownikowi podmiotu kontrolowanego. Wystąpienie pokontrolne zawiera ocenę kontrolowanej działalności, wynikającą z ustaleń opisanych w protokole kontroli, a także uwagi i zalecenia pokontrolne zmierzające do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości lub naruszeń prawa.
14. Jeżeli stwierdzone w wyniku kontroli nieprawidłowości lub naruszenia prawa wskazują na konieczność podjęcia działań przez właściwe organy państwowe lub samorządowe, organ upoważniony do kontroli przekazuje wystąpienie pokontrolne do tych organów oraz informuje o tym kierownika podmiotu kontrolowanego.
15. Kierownik podmiotu kontrolowanego, w terminie wyznaczonym w wystąpieniu pokontrolnym, zawiadamia Prezesa Zarządu PFRON o sposobie wykorzystania uwag i wykonania zaleceń pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań.
16. Jeżeli kierownik podmiotu kontrolowanego nie zastosował się w wyznaczonym terminie do zaleceń pokontrolnych, Prezes Zarządu Funduszu podejmuje decyzję
    co do dalszego postępowania.
17. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku kontroli wnioskodawcy w zakresie refundacji składek na ubezpieczenie społeczne, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję nakazującą zwrot wypłaconej refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości.
18. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku kontroli przeprowadzonej u pracodawcy w zakresie miesięcznego dofinansowania, Prezes Zarządu Funduszu wydaje:
    • decyzję nakazującą zwrot wypłaconego dofinansowania w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości;
    • decyzję o wstrzymaniu dofinansowania do czasu zwrotu wypłaconego dofinansowania – decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania.
19. Jeżeli w wyniku kontroli, przeprowadzonej u sprzedającego albo nabywcy – o których mowa w art. 22 ustawy o rehabilitacji, stwierdzono nieprawidłowości lub naruszenia prawa, wskazujące na konieczność podjęcia działań przez właściwe organy państwowe lub samorządowe, Prezes Zarządu Funduszu przekazuje wystąpienie pokontrolne
    do tych organów oraz informuje o tym kierownika podmiotu kontrolowanego.
20. Jeżeli w wyniku kontroli, przeprowadzonej u nabywcy, o którym mowa
    w art. 22 ustawy o rehabilitacji, stwierdzono nieprawidłowości lub naruszenia prawa dotyczące wysokości miesięcznych wpłat na PFRON, o których mowa w art. 21 ustawy o rehabilitacji, Prezes Zarządu Funduszu, na podstawie art. 49 ust. 1 wszczyna postępowanie zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z art. 56b ustawy o rehabilitacji, kto udaremnia lub utrudnia przeprowadzenie kontroli lub zgłasza nieprawdziwe dane, udziela nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia podlega karze grzywny do 5 000 złotych.